کمی سخت است بپذیریم این پیازهای سیاه و خاکی، ۳ماه دیگه، آنچنان زیبا، خوش بو و وسوسه برانگیز میشوند که هوش از سر بببرند.
به گزارش کناره ، گلهای نرگسِ چشم نوازی که از اواخر پائیز گل میدهند، شهریور ماه کاشته میشوند.
این روزهای پیاز گل نرگس از بزرگترین باغ گل نرگس یکپارچه کشور در آزادشهر برداشت و به خوزستان، ایلام و فارس یعنی استانهایی که در کاشت گل نرگس پیشرو هستند ارسال میشود. هرچند که فصل برداشت پیازچه گل نرگس خرداد ماه است، اما صاحبان مزرعه چینیان پور به دلیل نداشتن سردخانه و محل نگهداری، شهریور ماه همزمان با فصل کشت برداشت میکنند و در این تعجیل برای برداشت و رساندن به بازار، نمیتوان همه محصول را برداشت کرد.
مزرعه گل نرگس آقا و خانم چینیان پور با ۱۸سال سابقه و سطحی افزون بر ۸هکتار بزرگترین باغ گل نرگس یکپارچه کشور است.
خانم چینیان پور میگوید: پرورش گل نرگس را از سال۱۳۸۰ در زمینی به مساحت هزار متر مربع آغاز کرد و حالا در زمینی به مساحت ۸۰هزار مترمربع رسیده است.
گلهای این مزرعه از نوع شیراز است که خوشبوترین نوع گل نرگس ایران محسوب میشود. این مزرعه سالانه ۱۰۰هزار شاخه گل نرگس را علاوه بر توزیع در گلستان به تهران، مشهد و اصفهان ارسال میکند.
پیاز گل نرگس بصورت بذری کاشته میشود و بعد از ۶سال قابل برداشت است. آزادشهر بیشترین سطح کشت گل نرگس را در گلستان دارد. وجود تپههایی به نام نرگس نشان از قدمت و سابقهی این گیاه زینتی در این شهرستان دارد.
سرپرست مدیریت جهاد کشاورزی آزادشهر گفت: تاکنون حدود ۲۰تن پیاز نرگس، برداشت شده است و پیشبینی میشود به ۴۰تن برسد.
حسین ممشلی میگوید: در هر هکتار به طور میانگین ۳۰تن پیاز گل نرگس قابل برداشت است.
او گفت: در این مزرعه برای ۶نفر به صورت مستقیم و حدود ۲۵نفر هم غیرمستقیم اشتغالزایی شده است.
انواع گل نرگس، ویژگیها و جذابیتها
گل نرگس گیاهی از خانواده نرگسیان و از گروه مارچوبه گان است.
نرگس شهلا، نرگس شیراز، نرگس مسکین، نرگس پرپر، هزار پر یا شست پر و نرگس نروک یا پنجه گربهای از جمله انواع گل نرگس است.
نرگس شیراز و نرگس شهلا دو نوع عمده گل نرگس در ایران هستند. ایران بعد از انگلیس و هلند رتبه سوم جهان در تولید گل نرگس را دارد.
گلدهی گل نرگس از نیمه دوم آذر ماه آغاز و تا پایان بهمن و گاهی تا اواخر زمستان ادامه دارد و گفته میشود: عطر نرگس شاداب کننده و برای مخاط و سینوسها مفید است و از سرماخوردگی جلو گیری میکند. این عطر میتواند همراه خون وارد سلولهای مغزی شود و روی کارکرد مغز اثر مثبت بگذارد. گل نرگس در کشورهای غرب اروپا، از شرق اسپانیا و پرتغال گرفته تا به آلمان و انگلستان به صورت خودرو میروید. در کشور ولز این گل به عنوان گل ملی شناخته شده است.
نکات طلایی و مزیتهای کشت گل نرگس
کارشناس تغذیه گیاه گفت: بهترین زمان کاشت گل نرگس شهریور تا مهرماه است که اگر شرایط اقلیمی مساعد و تغذیه گیاه کامل باشد در اواخر پاییز و اوایل زمستان برداشت خواهد شد.
سعادت پورافزود: بهترین عمق کاشت برای بهره وری کامل ۳تا۵ برابر عرض پیازاست که باید در فاصله بین ۱۰تا۱۵ سانتیمتر کاشته شود.
او سازگاری با شرایط اقلیمی، مقاومت نسبت به کم آبی با توجه به خشکسالیها، زیبایی و عطر و بوی خاص، مرغوبیت بالا، پرورش در فضای باز، اقتصادی بودن آن و همچنین نیاز به آبیاری در زمانی که نیاز آبی دیگر محصولات منطقه حداقل است، را از مهمترین مزیتهای پرورش گل نرگس میداند.
علاوه بر اقلیم مناسب گلستان برای کشت گل نرگس، پیاز سمی این گیاه که آنرا نسبت به حمله آفات مقاوم کرده هم دلیل خوبی برای کشت گل نرگس در استان است.
حتی مدت ماندگاری گلهای شاخه بریده را هم میتوان افزایش داد، کافی ست تا در محیطی عاری از قارچ نگهداری شوند و آب را با اضافه کردن مقدار کمی آب لیمو و یا سرکه اسیدی کرد.
ظرفیتهای اقتصادی کشت گل نرگس
در استان ما فصل زمستان معمولاً فصل کاشت و داشت محصولات کشاورزی و طبعاً دوران هزینه کردن و درآمد نداشتن است. باردهی گل نرگس در زمستان و رسیدن به بازار یعنی درآمد به موقع برای کشاورز.
مدیر کل دفتر امور گلخانه، گیاهان دارویی و قارچ خوراکی وزارت جهاد کشاورزی گفت: سطح زیر کشت گل و گیاه در کشور بیش از ۷هزار هکتار است که بیش از ۴میلیارد شاخه و گلدان تولید میشود.
به گفته غلامرضا تقوی از سطح بیش از یک هزار و ۲۰۰هکتاری گل نرگس بیش از ۳۶۰میلیون شاخه گل با بازارهای داخلی و خارجی ارسال میشود.
تقوی میگوید: تبدیل اراضی کم بهره به اراضی پر بهره، جلوگیری از تغییر کاربری و خرد شدن اراضی و افزایش درامد سرانه از جمله ویژگیهای گل نرگس است.
او گفت: در حوزه گل و گیاه بیش از ۱۵۰هزار نفر در بخش گل و گیاه مشغول هستند که تولید گل نرگس بیش از ۲۰هزار نفر اشتغالزایی دارد.
مدیرکل دفتر امور گلخانه گیاهان دارویی و قارچ خوراکی وزارت جهاد کشاورزی، تاکید میکند که اگر قرار باشد الگوی کشت برای بسیاری از مناطق معرفی کنیم، قطعا کشت گل نرگس خواهد بود که ۳۵درصد بصورت دیم و ۶۵درصد کم آب بر کشت میشود.
مدیر باغبانی جهاد کشاورزی گلستان میگوید: در گلستان سالانه ۳۸میلیون شاخه گل تولید و بالغ بر ۲۲میلیارد تومان در آمد عاید کشاورزان میشود.
لطفی زاده افزود: پرورش هر هکتار گل نرگس در گلستان بیش از ۵۰میلیون تومان در آمد و ۵۰نفر روز اشتغال زایی دارد.
پرورش گل نرگس علاوه بر مزیت اقتصادی، جذابیت گردشگری هم دارد.
کارشناس باغبانی گفت: کشت و تولید گل نرگس کمک قابل توجهی به اقتصاد منطقه و اشتغالزایی خوبی به خصوص در فصل زمستان میکند.
اسماعیل صابری با اشاره به اینکه همه ساله تعداد بسیاری از گردشگران برای دیدن گلستانهای نرگس به این شهرستان آزادشهر سفر میکنند، افزود: نرگس زارها علاوه بر داشتن ویژگی اقتصادی، مرکزی برای جذب گردشگران هستند.
مشکلات و موانع توسعه کشت گل نرگس
مانند بسیاری از تولیدات کشاورزی نبود یا کمبود صنایع تبدیلی و فرآوری رونق کشت گل نرگس را هم کم کرده است. علاوه بر اینها مشکلات دیگری هم هست. چینیان پور تولید کننده گل نرگس گفت: داشتن قیمت ثابت و پایدار در بازار، ایجاد بازار مرکزی و عرضه محصولات بدون واسطه به خریدار میتواند موجب توسعه و رونق گل نرگس شود.
توسعه و رونق طرحهای باغبانی و گل و گیاه از اولویتهای استان گلستان است. با این همه این توسعه نیازمند فراهم کردن زیرساخت هاست. مثلا خانم چینیان پور اگر سردحانه و محلی برای انبار پیاز گل نرگس داشت، برداشت آن را از خرداد ماه شروع و همه محصول مزرعه اش را برداشت میکرد. از سوی دیگر بنظر میآید سطح زیر کشت گل نرگس در استان هنوز کم است و پیازهایی که به استانهای دیگر میرود میتواند در همین گلستان کشت شود و چند ماه دیگر گلها صادر شود.
افزایش زمان ماندگاری گل نرگس، ایجاد صنایع فرآوری و تبدیلی برای تولید خوشبو کننده ها، تامین منابع مالی و دانش فنی، بیمه گل نرگس، جلوگیری از همرسی تولیدات در یک زمان، روان سازی و تسهیل اخذ مجوزهای مربوط به فرآوری گل نرگس، ثبت ارقام بومی، رفع مشکلات صادرات گل نرگس و گردشگری از جمله مواردی است که میتواند به رونق تولید گل نرگس بینجامد تا بازارهای صادراتی سودآور و ارزآورداشته باشد.
هر چند که مسئولان جهاد کشاورزی میگویند که مجموعه این اقدامالت اولویتهای آنها هم هست.
باید ببینیم که امسال کشت و تولید گلهای نرگس، این زیباهای سودآور چه تفاوتی با سالهای قبل خواهد داشت. نتیجه را در پایان زمستان باید دید.