به گزارش کناره ، ماه مبارک رمضان در تقویم هجری شمسی از روز دوشنبه ۱۶ اردیبهشت آغاز می‌شود و بر اساس شورای مرکز تقویم موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران هلال ماه رمضان از بعدازظهر و یا غروب روز یکشنبه ۱۵ اردیبهشت در پهنه ایران قابل رویت خواهد بود.

مقارنه ماه و خورشید برای هلال رمضان ۱۴۴۰ در حدود ساعت ۰۳:۱۵ بامداد روز یکشنبه ۱۵ اردیبهشت ۹۸ به وقت رسمی ایران رخ خواهد داد و فاصله‌ زمانی بین وقوع مقارنه ماه رمضان تا غروب خورشید روز یکشنبه در پهنه‌ ایران بین ۱۵ ساعت و ۴۰ دقیقه در جنوب شرق (سراوان) حدود ۱۷ ساعت و ۴ دقیقه در شمال غرب کشور (تبریز) متغیر است، اگر این محاسبه برای نقاط صفر مرزی این ۲ منطقه انجام شود تفاوت چند دقیقه‌ای رخ می‌دهد، اما در کلیات تغییری محسوس رخ نمی‌دهد و می‌توان گفت این هلال از نظر فاصله‌ زمانی بین مقارنه تا غروب خورشید (سن هلال) چندان جوان و کم سن و سال نیست.

در مورد هلال رمضان امسال، میزان جدائی زاویه‌ای بین ماه و خورشید در زمان غروب خورشید هم مناسب است؛ فاصله‌ ماه از زمین در غروب روز یکشنبه ۱۵ اردیبهشت تقریبا در میانه‌ اوج و حضیض مداری و هلال رمضان دارای ضخامت و فاز مناسبی هم است؛ پارامتر‌هایی که همه برای رویت هلال ماه با ابزار مثبت و مناسب هستند.

در تب و تاب رویت هلال ماه رمضان

کورش رکنی رئیس نجوم و اکتشافات فضایی اظهار کرد:  با توجه به اینکه ماه‌های قمری براساس رویت ماه است و مراسم دینی مسلمانان هم بر پایه ماه‌های قمری انجام می‌گیرند،  رویت هلال ماه نو دارای اهمیتی زیاد دارد و در ماه مبارک رمضان و ماه ذی الحجه که ۲ فریضه واجب روزه و حج در آن‌ها انجام می‌شود، از اهمیتی بیشتر برخوردار است.

وی بیان کرد: به‌طور معمول در هر گردش هلالی کره ماه به دور زمین ماه نو رخ می‌دهد که یکی از گام‌های ماه است؛ در واقع ماه نو زمانی رخ می‌دهد که بخشی از ماه که در جهت مخالف زمین است با قرار گرفتن در فاصله میان زمین و خورشید، نورانی می‌شود، اما هلال ماه نمایش بخش روشن ماه است آن‌گونه که توسط بیننده از روی زمین دیده می‌شود.

رکنی ادامه داد: هنگامی که جدایی زاویه‌ای ماه و خورشید به هفت درجه (حد دانژون) رسید، نخستین نور به سطح رو به زمین می‌تابد و لبه باریکی از ماه روشن می‌شود؛ البته هنوز عوارضی، چون کوه‌های بسیار مرتفع یا گودال‌ها وجود دارند که سبب می‌شوند هلال ماه پیوسته نشده و قطعه قطعه ظاهر شود. هر چه زمان بیشتری بگذرد، فاصله هلال از خورشید بیشتر شده و هلال هم بزرگ تر، ضخیم‌تر و پر نورتر خواهد شد.

رئیس نجوم و اکتشافات فضایی افزود: مشاهده هلال جدید در هنگام غروب خورشید، زمان آغاز ماه نو است و از فردای آن روز ماه جدید قمری شروع می‌شود؛ در زمان ماه نو در روز ۲۹ یا ۳۰ ماه قمری، رصدگران هلال با تجهیزات رصدی عصر هنگام در منطقه غرب آسمان و در حوالی تقریبی غروب خورشید به شکار هلال می‌پردازند. رویت بعضی از هلال‌ها آسان بوده و رویت بعضی نیز بسیار دشوار است و رصدگر باید در استهلال تجربه‌ای زیاد داشته باشد (هلال‌های بحرانی).

هلال صبحگاهی، آخرین هلال ماه قابل مشاهده

وی تشریح کرد: به طور کلی سه دسته بندی اصلی برای هلال ماه وجود دارد؛ هلال صبحگاهی به هلالی گفته می‌شود که قبل از طلوع خورشید و یا اندکی بعد از طلوع خورشید رصد شود و به‌طورمعمول در حوالی زمان طلوع خورشید در روز‌های ۲۷ یا ۲۸ ماه قمری انجام می‌شود؛ به طور دقیق‌تر هلال صبحگاهی آخرین هلال ماه قابل مشاهده، قبل از مقارنه ماه وخورشید است.

رکنی ادامه داد: هلال شامگاهی به هلالی گفته می‌شود که بتوان در آن هلال را بعد از غروب خورشید و یا اندکی قبل از غروب خورشید رصد کرد؛ هلال در روز به رصدی اطلاق می‌شود که در طول روز انجام گیرد، به عبارت دیگر رصد هلال زمانی باشد که نور خورشید٬ آسمان را تحت تاثیر خود قرار داده باشد، گاهی اوقات به دلیل ارتفاع بسیار کم هلال ماه در زمان طلوع یا غروب خورشید، امکان رویت آن وجود ندارد، در این مواقع رویت آن در روز فرصت خوبی برای به دام انداختن هلال ماه است.

رئیس نجوم و اکتشافات فضایی افزود: پارامتر‌ها و عوامل نجومی بسیاری در وضعیت رویت پذیری هلال تاثیرگذار است؛ از آن جمله می‌توان به زمان مقارنه، سن هلال، جدایی زاویه‌ای ماه وخورشید (حد دانژون)، اختلاف سمت ماه و خورشید در زمان غروب خورشید، ارتفاع هلال، مکث ماه، ضخامت هلال، در اوج یا حضیض بودن ماه، قدرت ابزار اپتیکی و قدرت تفکیک چشم ناظر اشاره کرد.

لحظه مقارنه ماه و خورشید 

وی گفت: امسال لحظه مقارنه ماه و خورشید ساعت ۰۳:۱۶:۳۱ بامداد روز ۱۵ اردیبهشت ماه برابر با ۲۹ شعبان به وقوع می‌پیوندد؛ سن این هلال در ایران در غروب روز ۱۵ اردیبهشت حدود ۱۶ تا ۱۷ ساعت خواهد بود، با توجه به اینکه ارتفاع ماه در لحظه غروب خورشید چهار درجه و ۵۰ دقیقه قوسی، فاز ماه ۰.۶۶درصد و عرض دایره البروجی ماه در حدود ۵- درجه است، بنابراین این هلال در ایران با چشم غیرمسلح قابل رویت نخواهد بود.

رئیس نجوم و اکتشافات فضایی یادآوری کرد: استفاده از دوربین دوچشمی و تلسکوپ تحت شرایط مناسب رصدی و جوی، رویت این هلال را ممکن می‌کند و به استثنای غرب استان گلستان، خراسان شمالی و رضوی و قسمتی از خراسان جنوبی هلال ماه در ایران با ابزار قابل رویت است.

انتهای پیام/