به گزارش کناره، همه روزه در گوشه کنار جهان حوادث طبیعی مختلفی مانند زلزله، آتشفشان، سیل، بهمن، طوفان و … اتفاق می افتد که اخبار برخی از آنها را در رسانه های گروهی مشاهده می شود اما از کنار بسیاری از این وقایع به راحتی می گذریم و تنها زمانی متوجه اهمیت آنها می شویم که چنین حوادثی برای ما و نزدیکان ما اتفاق می افتد.

اکثر مردم وقوع سیل را زمانی می دانند که آب؛ اراضی، کشت و زرع، مساکن و ابنیه آنها را تهدید کند.

بر این اساس مادام که آب در بستر دائمی رودخانه یا سیل جریان داشته و موجب خسارت و تلفات نشده است عنوان سیل نخواهد داشت اما هنگامی که حجم آب زیاد شود و بستر دائمی رودخانه توانایی انتقال آب را نداشته باشد و سطح آب آنقدر بالا آمده که در روی اراضی مجاور یا بستر سیلابی رود نیز جریان یابد، عنوان سیل یا سیلاب خواهد داشت.

بررسی ها و مطالعات وقوع سیل  نشان می دهد سیل مهمترین بحران اقلیمی در چند دهه اخیر در شهرستان کردکوی بوده است.

پیش گیری بهتر است یا درمان؟

سیل های دهه اخیر شهرستان کردکوی را نباید یک بلای طبیعی و آسمانی معرفی نمائیم بلکه باید علت وقوع آن را در شهرستان ریشه یابی کنیم که متاسفانه زمانی که خسارت جبران ناپذیری به مردم شهرستان وارد می شود بدنبال چاره درد هستیم.

ضرورت دارد، مسئولین محترم شهرستان کردکوی با شناخت و مطالعه دقیق رفتار این پدیده (سیل) راه های مقابله و مواجه با آن را بشناسند تا از بروز خسارات و تلفات ناشی از آن جلوگیری بعمل آورده که این امر صورت نگرفته است.

باید بدانیم سیل یک پدیده طبیعی و تابع بارندگی و نزولات جوی است. شدت و استمرار بارندگی و توپوگرافی خاص شهرستان کردکوی، زمینه را برای فرسایش توده ای و رانش زمین مهیا نموده که پیامد آن بروز سیل است.

می توان گفت وقوع یا شدت سیل دهه اخیر (82،95) در شهرستان کردکوی نشان از اختلال در اکوسیستم های طبیعی، حوضه های آبخیز و از بین بردن پوشش انبوه جنگلی دارد.

از بین رفتن پوشش انبوه جنگلی، حجم جریان هرزآب را به مقدار 30 درصد طی وقوع سیلاب های متوسط و به مقدار 15درصد طی بروز سیلاب های شدید افزایش می دهد.

آیا برآوردی از خسارت سیل در سالهای اخیر در شهرستان کردکوی داشته ایم؟

آیا تشکیل جلسات ستاد مدیریت بحران شهرستان بمنظور بررسی وضعیت نقاط آسیب دیده بعد از وقوع سیل دردی از مردم آسیب دبده دوا می کند؟ یا پیشگیری و شناسایی نقاط سیل گیر شهرستان؟

29 فروردین 95 طغیان رودخانه قاضی محله

سکوت نسبت به حوادث طبیعی مساوی با خسارات جبران ناپذیر

از آنجا که شهر کردکوی از یک سو با توسعه سطوح نفوذپذیر طبیعی به سطوح غیرقابل نفوذ ( آسفالت، سنگ فرش و موزائیک) تبدیل شده و از سوی دیگر بافت شهر و ترکیب معابر و خیابانها مسیر طبیعی جریانهای آب را بر هم زده است لذا هنگام بارندگی ما شاهد حجم زیادی از آب در سطح خیابانهای شهر هستیم که در نهایت به محلات پایین شهر هدایت می شوند.

کردکوی شهری که بدون قاعده و برنامه توسعه پیدا کرده است، فاقد سیستم طراحی برای جمع آوری و هدایت آبهای سطحی است و با کوچکترین بارش سطح وسیعی از خیابانها را آب فرا می گیرد چه راهکاری در نظر گرفته ایم؟

بارها شاهد وقوع سیلاب در شهرستان کردکوی بوده ایم که موجب اختلال در ترافیک شهر، آمد و شد مردم، ورود آب به منازل و مغازه های شهر روستا شده و خسارات مستقیم و غیر مستقیم به اقتصاد شهرستان وارد کرده است اما چه اقدامی پیشگیرانه در درازمدت انجام داده ایم؟

شهرستان کردکوی دارای چندین رشته رودخانه بوده که از جنوب به شمال امتداد داشته و در شرایط طغیان همواره منطقه کردکوی در معرض تهدید و تخریب قرار دارد (رودهای مهترکلاته، گرجی محله، زراع محله…) که همیشه شاهد آن هستیم اما برخی ها هیچ درسی نگرفته اند؟

خسارات سیل در خردادماه سال 1382 که به پنج هزار هکتار از اراضی این شهرستان خسارات وارد نمود و محصول آماده کشاورزان را نابود کرد سرمنشاء همه این خرابیها عموما از رودخانه ها بوده است که ادامه این وضعیت می تواند بیشتر از گذشته این شهرستان را تهدید کند.

29 فروردین 1395 رودخانه قاضی محله شهر کردکوی، رودخانه النگ، رورخانه یساقی و رودخانه مهترکلاته پس از بارش مداوم و شدید باران طغیان کردند و در بیشتر نقطه شهرستان سیل به راه افتاد و متأسفانه به دلیل طغیان رودخانه ها و سرازیر شدن آب به داخل خیابان، منازل تعدادی از شهروندان و زمین های کشاورزی شهرستان دچار آبگرفتگی شدند.

16 شهریور 1395 دوباره همان قصه ادامه پیدا کرد…!

اولین قدم برای پیش گیری از سیل و خسارات وارده انجام مطالعات گسترده در سطح منطقه است.

با انجام چنین مطالعاتی می توان نقشه خطر وقوع سیل را برای هر منطقه تهیه نمود، اینگونه نقشه ها ضمن مشخص نمودن مناطق سیل خیز،‌ با رتبه بندی آنها از نظر شدت وقوع سیل با دوره های بازگشت مختلف بستر مناسبی برای انجام اقدامات مناسب جهت مهار و کنترل سیلاب ها و جلوگیری از ورود خسارات در اختیار قرار می دهند. آیا این امر صورت گرفته است؟

اگر انجام شده است، پس چرا در زمان وقوع سیل و سیلاب شاهد خسارات بیشتری هستیم؟

احداث سد– آبخیزداری- اقدامات مدیریتی مقابله با سیلاب- پیش بینی سیل- پیش بینی سینوپتیک سیلاب- پیش بینی سیلاب از راه تحلیل هیدروگراف رودخانه ها- پیش بینی آماری احتمال وقوع و دوره بازگشت سیلاب- آموزش همگانی و تخصصی از جمله اقدامات پیشگیرانه.
رودخانه های قاضی محله، میاندره، بالاجاده، سرکلاته ،النگ، سالیکنده، گرجی محله و یساقی را می توان به عنوان رودخانه های طغیانی شهرستان کردکوی نام برد که در صورت عدم لایروبی این رودخانه ها خطر سیل همچنان منطقه کردکوی را تهدید می کند.

با توجه به اینکه بر روی رودخانه های این شهرستان کار مطالعات مهندسی کمی صورت گرفته و در سالهای اخیر عملیات لایروبی به صورت موردی انجام شده، مطالعات کارشناسی و ساماندهی روی این پروژه بیش از پیش احساس می گردد. چرا که زندگی مردم در خطر قرار گرفته است و ارزش آن را دارد برای آن هزینه کنیم.

مثل بسته بودن دهنه پلها، پرکردن مسیر عبور آبها توسط بعضی از کشاورزان، نبود کانال کافی برای هدایت آبها، تخریب پوشش گیاهی کوچک بودن دهنه پلها و غیره…از عوامل اصلی بروز سیل در شهرستان است.

با فروکش کردن سیلاب و بررسی رد عبور سیل می توان تاحدودی به چرایی وقوع این حادثه و دلایل تشدید آن پی برد.

بررسی چرایی وقوع این حادثه شاید به دلیل طبیعی بودن قدری غیرمعقول و غیرمنطقی جلوه نماید اما آنچه که مسلم است بروز این پدیده امری اجتناب ناپذیر ولی عوامل تشدید حوادث ناشی از بارشها می توانست تا حدودی قابل کنترل باشد.

وضعیت توپوگرافی و کوهستانی بودن شهرستان کردکوی شرایطی را به وجود آورده است که با افزایش حجم بارندگیها به همان میزان حرکت روان آبها و سیلابی شدن مسیرها و طغیان رودخانه ها را در پی خواهد داشت بر همین اساس پیش بینی بارندگی و وقوع حوادث در شهرستان کردکوی بایستی با حساسیت بیشتری تعقیب شود.

همانطور که اشاره شد حوادث طبیعی به هر حال می تواند خطرات جانی و مالی را در پی داشته باشد.
خوشبختانه هنوز این سیل ها خطر جانی در پی نداشته اند اما به طور یقین می تواند با توجه به این سرعت ورود آبها در سطح شهرستان بسیاری از خانه های خشتی و کاهگلی، اراضی کشاورزی و دامداری ازبین برده و  خانواده هایی را سرگردان سازد.

مورد آخر اینکه دهه اخیر نشان داده که شهرستان کردکوی بیش از پیش در معرض خطر سیل قرار دارد؛ آب گرفتگی خیابانها و کوچه های سطح شهر و روستاها نشانه خطر بزرگ سیل در سطح شهرستان کردکوی است. بیاییم خطر سیل را باور کنیم…

امیدواریم مسئولین محترم در پاسخ به این مطلب رادکانا واکنش مثبت نشان داده و ما نیز با واکنشی سازنده روبرو شویم زیرا هدف ما از انتشار این مطلب تخریب هیچ شخص و یا ارگانی نبود.

سیل مسیر رودخانه قاضی محله در سال 1382

29 فروردین 95 مسیر رودخانه قاضی محله

خیابان شهید بهشتی 1382

گزارش از خبرنگار رادکانا: یعقوب محمودی