به گزارش کناره، متاسفانه یکی از آسیبهای جدی که به خاک در دوران برداشت محصول می رسد ، سوزاندن بقایای زمین بعد از برداشت محصول است که علی رغم مضرات فراوانی که برای خاک به همراه دارد، ابزار قانونی برای مقابله با آن نیست.
اگر با ماشین های آلاینده در جهت تخریب محیط زیست مبارزه می شود یا اگر با قطع درختان نیز مقابله می کنیم باید قوانینی نیز در جهت مقابله با سوزاندن زمین وضع شود تا محیط زیست و مواد آلی آن اینگونه مورد تخریب قرار نگیرند.
وجود بقایای گیاهی موجب حفظ خاک در مقابل فرسایش های آبی و بادی می شود و افزایش مواد آلی، هوموس و حاصلخیزی خاک را در برخواهد داشت اما متاسفانه سالهاست که کشاورزان بقایای محصولات در اراضی خود را می سوزانند.
از دیگر مزایای حفظ بقایای گیاهی نگهداری رطوبت، کاهش تبخیر و کاهش میزان مصرف آب در زراعت بعدی است که با توجه به کمبود آب در سفره های آب زیرزمینی ضروری است که به این نکته در حفظ میراث طبیعی جهان بیشتر توجه شود.
یکی از روش های حفظ بقایای گیاهی و کاشت محصولات تابستانه، روش کم خاک ورزی و کاشت مستقیم است که وقتی یک کشاورزی بقایای گیاهی زمین خود را می سوزاند، با این کار موجب از بین رفتن مواد آلی خاک، کاهش حاصلخیزی و باروری زمین خواهد شد و از سویی باعث کاهش موجودات مفید و ریز مغذی های خاک شده و به اصطلاح خاک فقیر می شود.
زمین میراث ما و نعمت بزرگ خداست که از سالها دور مردم با کشت محصولات از آن روزی میخورند و صرفا نباید کشاورز با بیان اینکه” این زمین در تملک من است” تنها برای استفاده مقطعی از آن ، سالها استفاده از آن را با آتش زدن مداوم آن ، از آیندگان دریغ کند.
یکی دیگر از دلایلی که کارشناسان آتش سوزی بقایای گیاهی زمینها را مضر می دانند، احتمال سرایت آتش به محصولات زراعی همجوار و اراضی حاشیه منابع طبیعی از جمله جنگل ها و مراتع است که خود عاملی علاوه بر از بین رفتن سرمایه کشاورزان دیگر سرمایه های ملی را نیز با خطر مواجه می کند.
یکی از روش های حفظ بقایای گیاهی و کاشت محصولات تابستانه، روش کم خاک ورزی و کاشت مستقیم است که بقایای گیاهی در سطح خاک باقی مانده یا مقادیری از آن در خاک دفن می گردد و با این عمل بسیاری از مضرات سوزاندن بقایای گیاهی به خصوص کاه و کلش تخفیف خواهد یافت.
«اگر آب مایه حیات است خاک هم بستر حیات است پس در حفظ آن بکوشیم .»
اگر چه برخی از منابع گفته اند که سوزاندن زمین محصول سال بعد را افزایش می دهد ولی این مسئله کوتاه مدت بوده و به دلیل اثرات مخربی که این عمل بر خصوصیات خاک دارد، در زمان های بعدی به مرور زمان با کاهش محصول مواجه خواهیم شد.
همین افزایش موقتی محصول ناشی از تجمع مواد معدنی سبب شده که در گذشته دهقانان به این عمل روی آورند و متاسفانه این عمل امروزه نیز انجام می شود .
کاری که علاوه بر این مضرات که شاید کمتر تا کنون به آن پرداخته شده به هوای گرم این روزها افزوده است و آلودگی هوار را نیز به همراه دارد.
لذا امید است تا با رعایت این نکات به آینده خاک توجه بیشتری شود و در راستای استفاده مفید از منابع طبیعی کوشا تر باشیم.
منبع:قابوسنامه