به گزارش کناره ، امروزه بسیاری از شهرها در حالت عدم تعادل جمعیتی قرار دارند، از یک سو شهرهای در حال توسعه با مشکلات و مسائل رشد بی رویه جمعیت دست و پنجه نرم می کنند، از سوی دیگر مناطق توسعه نیافته از نتایج منفی شدن رشد جمعیت و سالخوردگی جمعیت رنج می برند، به عبارت دیگر، اکثریت شهرها به نوعی با مسائل ناشی از عدم تعادل جمعیتی مواجه اند .
طی آخرین آمار بدست آمده از سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان گلستان بر اساس آمارگیری نفوس و مسکن سال 95 شهرستان بندرگز رکورد دار کاهش منفی 8./0 درصد بین شهرهای استان گلستان شد .
در دیدی کلی، علل تأثیر گذار بر کاهش جمعیت شهرستان بندرگز از چهار بعد اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی ، و تقسیمات سیاسی قابل بررسی است .معیارهای مختلفی که تأثیرگذار بر این آمارند و هر یک به تنهایی ازعوامل مختلفی هستندکه دست به دست هم داده تا این پدیده نشان داده شود که از این میان مجموعه عوامل اقتصادی بیشترین تأثیر را بر کاهش جمعیت این شهرستان داشته و نقش عمده ای ایفا می کند .
مشکلات اقتصادی ناپایدار ، نبود درآمد کافی، نبود شغل، فرار از بیکاری و تامین معیشت خانواده ، قشر جوان شهرستان را وادار به مهاجرت نموده است.                                                  .
از این رو سن مهاجرت معمولا بین 15 تا 30 سال است و در صورت ادامه این روند ، تعداد افراد کهن سال در این منطقه افزایش می یابد.  
مهاجرت مردم این منطقه یکی از حرکات تدریجی جمعیت به شمار می رود که نه تنها باعث تغییر در چگونگی پراکنش جمعیت در نواحی مختلف جغرافیایی این شهرستان گردیده بلکه در ساختارهای مختلف شغلی، رفاهی، فرهنگی و ... نیز تغییراتی را ایجاد نموده است.
شاید پدیده ی مهاجرت را نتوان به خودی خود، یک چالش تلقی نمود اما چنانچه این پدیده در فضایی به هم پیوسته از شاخصهای توسعه و در یک محدوده جغرافیایی مشخص، مورد تحلیل و ارزیابی قرار گیرد آنگاه می توان به طور دقیق به آثار مثبت یا منفی آن پی برد.
مجموعه عوامل فرهنگی و اجتماعی، زیرساختی و امکانات شهری و جغرافیایی در جایگاه های بعدی معضل مهاجرت شهرستان بندرگزمی توان ذکر کرد ، بدیهی است با وجود استفاده مردم بندرگز از دو نعمت طبیعی دریا و جنگل  ،  عدم رشد عددی برخی امکانات و زیرساختها در شهرستان بندرگز به تنهایی نمی تواند معیار مناسبی برای ارزیابی عدم توسعه و بررسی آثار پدیده ای چون مهاجرت باشد چرا که مهاجرت از جمله عناصری است که دارای اثرات مستقیم بر شاخص های مرتبط با بهره وری است و اینکه به طور مداوم در محافل از بی رونقی اقتصاد شهر سخن به میان می آید گویای همین واقعیت است.
مرکز استان در طول دهه های اخیر، مقصد مهاجرین بسیاری از دیگر نقاط شهرهای استان خصوصاً مردم شهرستان بندرگز بوده است ؛ بررسی این موضوع به روشنی از رشد فراینده ی میزان مهاجرت به شهرستان گرگان حکایت دارد. بر اساس آمارهای ارائه شده از سوی مرکز آمار ، در طول دوره ی 10 ساله جمعیتی بالغ بر 300 هزار نفر به استان گلستان مهاجرت نموده اند که از این تعداد بیشترین مردم در مرکز استان سکنی گزیده اند.
که عامل تعیین کننده آن ، ارتقاء شاخصهایی چون سرانه های عمومی و رشد زیرساختها در مرکز استان ، همپای افزایش جمعیت است و تنها از این طریق می توان مقایسه تطبیقی انجام داد.
عدم استفاده از فرصت مرز آبی و خاکی استان گلستان یکی دیگر از عوامل این موضوع است . این امرموجب شده که عملاً جمعیت شهرستان بندرگز در حال خالی شدن باشد.
مهاجرت را که محققان شکلی از تحرک جغرافیایی یا مکانی می نامند ، که بین دو واحد جغرافیایی صورت می گیرد  ،  این تحرک جغرافیایی، تغییر اقامتگاه از مبدأ یا محل سکونت به مقصد یا محل ورود است که به این نوع مهاجرت ، مهاجرت دائم گویند که باید آن را از اشکال دیگر حرکت که متضمن تغییر دائمی محل اقامت و غیر دائمی بودن آن است تفکیک کرد .
به طور حتم همانگونه که مسئولین امر واقفند ، بخش عمده ای از جمعیت شهرستان بندرگز را مردم کوهپایه نشین منطقه هزارجریب تشکیل می دهند که شامل بخش غیر دائمی بودن ، مهاجرت شهرستان بندرگز را شامل می گردد .

در سال 1375 فرمانداری شهرستان بندرگز به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید در آن زمان که روستای قره سو (از روستاهای فعلی شهرستان ترکمن ) و روستای هشتیکه ( از مناطق فعلی شهرستان گلوگاه ) که جزء تقسیمات کشوری بندرگز محسوب می شدند و هنوز هم اسناد ملکی آن در بندرگز می باشد بعد از تقسیمات سیاسی بین استان مازندران و گلستان مقرر گردید روستای هشتیکه به گلوگاه و قره سو به شهرستان ترکمن بپیوندد و منطقه هزارجریب از قسمت معروف به پل آخوندی به طرف شرق که شامل تمامی روستاهای آن مناطق می باشد جزء شهرستان بندرگز محسوب گردد که این امر فقط از جانب شهرستان بندرگز با واگذاری روستاهای هشتیکه و قره سو محقق گردید و از جانب استان مازندران هیچ واگذاری ای به سرانجام نرسید . هرچند این امر در مورد منطقه و جزیره میانکاله نیز صادق می باشد .
مهاجرتهای غیر دائم و فصلی مردم و ساکنان منطقه هزارجریب  و ترغیب دهیاران روستاهای آن مناطق مبنی بر حضور و ثبت آمار در سرشماریهای دهه های اخیر ، جهت بالا بردن آمار روستا و بطبع جذب اعتبار بیشتر از فرمانداری ، باعث شده تا مردم منطقه هزارجریب که ساکنان اصلی شهرستان بندرگز هستند در آمارگیری نفوس و مسکن در آن روستا ها اقدام به ثبت آمار نمایند ، که این امر نیز یکی دیگر از عوامل کاهش جمعیت شهرستان بندرگز می باشد .  
زیرمعیارهای اشتغال، درآمد، سبک زندگی در اولویت بعدی جهت جلوگیری از کاهش جمعیت این شهرستان می توان نام بردکه امیدواریم مسئولین با تدابیر مختلف و پیگیری مشخص شدن مرز آبی و خاکی این شهرستان در راه تعادل جمعیت و توسعه این منطقه محروم گام مثبتی بردارند .

نویسنده:علی اکبر صیدآبادی

انتهای پیام/