خلیج گرگان در حال پس‌روی است و شبه جزیره آشوراده در حال خشک شدن است، اتفاقی نا‌خوش آیند که این منطقه را به لحاظ زیست‌محیطی دچار اختلال می‌کند.
به گزارش کناره و به نقل مشرق، خطر نزدیک است، خطری که نه تنها محیط زیست بلکه کل خلیج گرگان را تهدید می‌کند و تصویری تلخ از آینده‌ای رقم می‌زند که در آن، نه خلیجی است و نه محیط زیستی که به داشته‌هایش ببالیم.
خلیج گرگان که سواحل دو شهر مهم گلستان از جمله بندرگز و بندرترکمن را از آن خود ساخته، طی سال‌های اخیر هر روز بیش از گذشته پس‌روی می‌کند به طوری که با این وضعیت اثری از خلیج نخواهد ماند.
موضوعی که گلستانی‌ها به ویژه طرفداران محیط زیست را شدیدا نگران کرده است و آن‌ها از خود می‌پرسند چه باید کرد و آیا راهکاری برای این مشکل وجود دارد و آنان دوباره شاهد خلیجی پررونق خواهند بود یا نه!
گفته می‌شود، یک کارگروه کشوری با عنوان «نجات خلیج گرگان» شروع به کارکرده اما این کارگروه هم تاکنون تنها چند جلسه برگزار کرده، جلساتی که فعلا برون‌رفتی نداشته در حالی که برای نجات خلیج باید اقدامات سریع را انجام داد چرا که مشکلات این ظرفیت بزرگ گلستان، منتظر تصمیمات استانی و ملی نمی‌ماند.
مدیرکل مدیریت بحران استان گلستان که پیش ازاین نیز بحران خلیج گرگان را جدی ارزیابی کرده بود، حل این مشکل را فرااستانی و فرادستگاهی می‌داند و اظهار کرد: برای حل این مشکل باید همه مسئولان استانی و کشوری با یکدیگر دست‌به‌کار شوند تا بتوانند خلیج را از وضعیت وخیم فعلی خارج کنند.
*همراه ساختن کشورهای همسایه خزر برای حل مشکل خلیج گرگان
صادق‌علی مقدم خاطرنشان کرد: باید مطالعات جامعی در این بخش انجام گیرد تا ضمن شناخت بهتر مشکل و راهکارهای موجود، اقدامات مناسب را برای بهبود وضعیت فعلی به کار بست.
وی ادامه داد: یک سیاست درست، بجا، منطقی و اثربخش وقتی اتفاق می‌افتد که شتاب‌زده عمل نکنیم و براساس مطالعه و در نظر گرفتن همه جوانب کار عمل کنیم تا کاری موثر و بی‌نقص اتفاق بیافتد.
مقدم تصریح کرد: کشورهای منطقه را هم باید در حل اساسی مشکل پس‌روی آب خلیج گرگان آگاه ساخت و سپس با همراهی آنان شرایط بهتری برای آینده این خلیج مهیا کرد.
همچنین معاون فنی اداره کل محیط زیست استان گلستان با اشاره به پس‌روی و خشک شدن شبه جزیره آشوراده بیان کرد: تغییرات هیدرولیکی، اکولوژِی، اقلیمی و کاهش بارش و مدیریتی که روسیه بر رودخانه ولگا عمل می‌کند، از جمله عوامل پس‌رفت آب خلیج و خشک شدن آن به ویژه در سواحل بندرگز، بندرترکمن و شبه جزیره آشوراده است.
امید روشن در گفت‌وگوی اختصاصی با خبرنگار فارس در گرگان خاطرنشان کرد: «رودخانه ولگا» متعلق به کشور روسیه، 80 درصد آب دریای خزر را تامین می‌کند در حالی که روسیه سهم حق‌آبه را کاهش داده و آن را صرف تامین آب مورد نیاز کشاورزی خود کرده است.
وی ادامه داد: در منطقه خلیج گرگان، ورود انواع آلاینده‌ها از جمله مواد مغذی، فسفات، سیلیکات و غیره که به صورت کود یا فاضلاب شهری است، موجب شده این خلیج در اصطلاح دچار مشکلی به نام «پرغذایی» شود.
*رودخانه ولگای روسیه 80 درصد خزر را تامین می‌کند
روشن یادآور شد: این پرغذایی موجب شکوفایی پلانگتون و دیگر موجودات زنده شده است که سرجمع این موجودات زنده، رسوب مواد آلی ناشی از اجساد این موجودات و رسوباتی که به شکل ماسه و جریان آبی دریای خزر در سواحل جنوبی خزر از شرق به غرب وارد خلیج گرگان می‌شود، اسباب افت تراز آب و در نتیجه کاهش عمق آب خلیج و تشدید آسیب شده است.
وی با اشاره به بررسی موضوع درکارگروه مخاطرات زیست محیطی مدیریت بحران استان گلستان اذعان کرد: طبق تحقیقات ارائه شده درکارگروه مخاطرات زیست محیطی استان و بر اساس مدل‌سازی‌های انجام گرفته، مشخص شد با تداوم شرایط اقلیمی، مدیریت آب ولگا و آلاینده‌های زیست‌محیطی، در نگاهی خوش‌بینانه در 16 سال و در نگاه بدبینانه در هشت سال آینده خلیج گرگان خشک خواهد شد.
این مسئول فنی محیط زیست در گلستان با اشاره به مخاطراتی که تداوم شرایط فعلی خلیج گرگان بر محیط زیست منطقه تحمیل می‌کند، عنوان کرد: با تدوام پس‌روی خلیج، این زیستگاه حساس و ارزشمند موجودات دریایی به ویژه آبزیان اقتصادی همچون ماهیان خاویاری از بین خواهند رفت.
روشن متذکر شد: حتی این موضوع می‌تواند زیرساخت‌ها و اقداماتی که در حوزه گردشگری و آبزی‌پروری استان در حاشیه خلیج انجام گرفته را با تهدید جدی روبه‌رو کند.
*رژیم حقوقی دریای خزر باید اصلاح شود
وی با اشاره به راهکارهای موجود برای تصحیح روند فعلی و نجات خلیج گرگان اذعان کرد: برای حل این مشکل باید رژیم حقوقی دریای خزر اصلاح، تا حق‌آبه دریای خزر تامین شود.
روشن یادآور شد: در بحث داخلی هم دو راهکار پیش‌رو داریم که که هرکدام می‌تواند انجام شود که البته در کنار آن باید کنترل آلاینده‌های ورودی به خلیج را هم لحاظ کرد.
معاون فنی اداره کل محیط زیست استان گلستان تصریح کرد: برای انجام کار اصولی و درازمدت، باید مطالعه اساس کار باشد و بر اساس این کارعلمی، کانال «خزینی» و دهانه خلیج گرگان لایروبی و یا در منتهی‌الیه غربی خلیج گرگان « میانکاله» یک کانال جدید احداث شود.
روشن با تاکید بر تعجیل برای حل مشکل خلیج گرگان اضافه کرد: باید به سرعت این موضوع در سطح ملی مورد بررسی قرار گیرد تا بیش‌ازاین شاهد مرگ تدریجی خلیج نباشیم.
با توجه به شرایط کنونی خلیج گرگان و مخاطرات زیست‌محیطی به ویژه در جزیره آشَوراده، باید مسئولان گلستانی بیش از گذشته تلاش کنند تا ضمن انتقال شرایط اضطراری این خلیج استراتژیک به مسئولان ملی، اقدام عاجلی برای نجات آن اتخاذ کنند.
