تغییرات اقلیمی و آب و هوایی در جهان نشان می‌دهد که باید در انتظار حوادث طبیعی و غیرمترقبه باشیم و گواه آن بارش شدید باران و جاری شدن سیل در کشور‌های مختلف از جمله ایران است.
به گزارش کناره،وقوع سیل در اوایل سال‌جاری که منجر به خسارت ۳۵ میلیارد تومانی به زیرساخت‌ها در برخی از استان‌های کشور از جمله، لرستان، خوزستان و گلستان گردید، سبب شد تا مسئولان بار دیگر به این نکته اعتراف کنند که بی‌توجهی به حفظ حریم رودخانه و ساماندهی وضعیت آن‌ها از جمله مهم‌ترین عامل در بروز این حوادث در این استان‌ها بوده است. با این حال سرعت اندک برای ساماندهی حریم رودخانه‌ها موجب شد تا معاون وزیر کشور و رئیس سازمان مدیریت بحران اعتراف کند: «از ۱۴۷ هزار کیلومتر رودخانه در کشور که ۷۰ هزار کیلومتر آن در مراکز جمعیتی قرار دارد، تنها ۷ هزار کیلومتر آن ساماندهی شده است.» این در حالی است که با نزدیک شدن به فصل پاییز و زمستان که زمان آغاز بارش‌هاست باید دوباره شاهد بروز حوادث ناگواری در زمینه جاری شدن سیل و بروز خسارت باشیم.
تغییرات اقلیمی و آب و هوایی در جهان نشان می‌دهد که باید در انتظار حوادث طبیعی و غیرمترقبه باشیم و گواه آن بارش شدید باران و جاری شدن سیل در کشور‌های مختلف از جمله ایران است. وقوع دودهه خشکسالی در کشور موجب شد تا با وجود هشدار‌های برخی از کارشناسان در خصوص حفظ حریم رودخانه‌ها ولایروبی و ساماندهی آن‌ها در این رابطه غفلت انجام بگیرد. مسئله‌ای که با جاری شدن سیل بر اثر بارش‌ها در فروردین ماه سال‌جاری رنگ واقعیت به خود گرفت. تنها در فروردین ماه سال‌جاری وقوع بارش‌ها در استان‌های مختلف کشور که مهم‌ترین آن‌ها در لرستان، خوزستان و گلستان بود موجب شد تا حدود ۴۰۰ شهر و روستا در ۱۵ استان کشور درگیر سیل و خسارت شوند.
موضوعی که دوباره بحث حریم و ساماندهی رودخانه‌ها را نه تنها از زبان کارشناسان بلکه از طرف مسئولان کشوری دوبار مطرح کرد مسئله‌ای که به گفته کارشناسان در صورت بی‌توجهی به آن باید شاهد حوادث مشابه‌ای با شدت بیشتر در سال‌های آتی باشیم.
سهم اندک ساماندهی رودخانه‌ها
جنگل‌ها و رودخانه‌ها مهم‌ترین نقش را در ساماندهی بارش‌ها و انتقال آن‌ها به سفره‌های زیر زمینی دارند با این حال در چند سال گذشته حفظ و نگهداری آن‌ها به فراموشی سپرده شده است مسئله‌ای که با وجود هشدار کارشناسان در این خصوص تنها زمانی ورد زبان برخی از مسئولان می‌شود که انواع حوادث طبیعی بر اثر این غفلت‌ها تأثیر منفی خود را گذاشته است. آمار‌ها نشان می‌دهد با وجود ۱۴۷ هزار کیلومتر رودخانه در کشورکه ۷۰ هزار کیلومتر آن در مراکز جمعیتی قرار دارد، تنها ۷ هزار کیلومتر آن ساماندهی شده است. معاون وزیر کشور و رئیس سازمان مدیریت بحران با تأیید این آمار به ایسنا می‌گوید: «مطالعه ۲۵ ساله رودخانه‌ها در کشور نشان می‌دهد به لحاظ مدیریت بحران، طی یک دوره ۵۰۰ ساله در کشور موضوع ساماندهی و لایروبی رودخانه‌ها مورد بی‌توجهی قرار گرفته که با وقوع سیل اخیر در استان‌ها این مهم خود را نشان داد.» بررسی‌ها نشان می‌دهد در برخی مناطق حتی حریم رودخانه نیز با توجه به بی‌آبی آن‌ها در سال‌های خشکسالی به شدت مورد بی‌توجهی قرار گرفته و حتی بر روی آن‌ها جاده‌سازی و ساخت و ساز شده که به عنوان مثال می‌توان از شیراز نام برد که این سهل‌انگاری سبب شد تا ۲۱ نفر از مسافران نوروزی و شهروندان جان خود را در سیل اخیر از دست بدهند.
تأخیر در تصویب قانون مدیریت بحران
یکی از قوانینی که می‌تواند به روند اجرایی شدن برخی اقدامات در زمینه کاهش صدمات و آسیب‌ها در بحران‌ها کمک کند قانون دائمی شدن مدیریت بحران‌هاست موضوعی که سال‌ها طول کشید تا در مجلس به تصویب برسد.
پس از زمین لرزه بم بود که مقام معظم رهبری با اشاره به اینکه کشور مکرر درگیر مشکلات ناشی از وقوع مخاطرات طبیعی از جمله زلزله در نقاط مختلف است، بر لزوم تشکیل سازمانی برای سیاست‌گذاری، برنامه‌ریزی، هدایت و حمایت در مراحل مختلف مدیریت مخاطرات طبیعی سخن گفته و تأکید کردند که این سازمان باید با حضور تمام دستگاه‌های مسئول اقدامات لازم برای تأمین نیاز‌های مختلف در بخش‌های نجات، امداد، اسکان موقت، امنیت و تنظیم آیین‌نامه‌ها، پیش‌بینی‌ها، امکانات و تجهیزات لازم را تدارک ببیند تا به هنگام وقوع مخاطرات طبیعی در سریع‌ترین زمان ممکن، خدمات به صورت متمرکز آغاز شود. سال ۷۸ بود که این قانون برای تصویب به مجلس فرستاده شد، اما برخی مسائل موجب شد تا تصویب آن ماه‌ها به طول بکشد. سرانجام بررسی این قانون به مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی سپرده شد که پس از برگزاری ۳۲ جلسه کارشناسی با محوریت سازمان و نمایندگانی از هلال‌احمر، سازمان پدافند غیرعامل، سازمان شهرداری‌ها متن نهایی تدوین شد. طبق مفاد این قانون مقرر شد تا اجرای آن به مدت پنج سال به شکل آزمایشی ادامه پیدا کند و در این مدت نیز خلأ‌ها و مشکلات اجرایی این قانون احصا شده و تحت عنوان قانونی دائمی برای تصویب به مجلس شورای اسلامی فرستاده شود.
ساماندهی رودخانه‌ها در قزوین و تهران
با وجود اینکه سعی شده تا در بیشتر استان‌های کشور رودخانه‌ها ساماندهی شوند تا در صورت بارندگی‌ها بتوان آب ناشی از بارش‌ها را کنترل کرد، اما هنوز هم برخی از استان‌های کشور در این زمینه مورد غفلت قرار گرفته‌اند، که در این میان می‌توان به تهران و قزوین اشاره کرد.
به گفته کارشناسان در حال حاضر بزرگراه‌های «امام علی»، «مدرس»، «صیاد شیرازی» و «ستاری» و همچنین مسیل رودخانه «کن» از مهم‌ترین مناطق به شمار می‌روند که در صورت شدت گرفتن بارش‌ها در تهران مستعد جاری شدن سیل به شمار می‌روند، مسئله‌ای که نیاز است تا هرچه زودتر در این زمینه اقدام جدی انجام بگیرد. در استان قزوین نیز رودخانه‌هایی همچون «خر رود» و چند رودخانه دیگر نیز از جمله مناطقی هستند که برای جلوگیری از بحران سیل نیازمند لایروبی و ساماندهی هستند.
انتهای پیام/